Wycena przedsiębiorstw - kto może wyceniać przedsiębiorstwa w Polsce?
Kto może dokonywać wyceny firm?
Dokonywanie wyceny firm to proces, który nie jest ściśle regulowany przez jednolite akty prawne w Polsce. Choć Ustawa o rachunkowości oraz Kodeks spółek handlowych nakreślają pewne wytyczne dotyczące aktywów, pasywów, a także wyceny udziałów i akcji, to ogólne zasady przeprowadzania wyceny przedsiębiorstwa pozostają otwarte. Oznacza to, że oszacowania wartości przedmiotu wyceny może dokonać każda osoba posiadająca odpowiednie wykształcenie lub kwalifikacje, niekoniecznie będąca biegłym rewidentem czy rzeczoznawcą majątkowym. Rekomendacje w tej materii oferuje Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych, przedstawiając Powszechne Krajowe Zasady Wyceny jako ramy dla procesu wyceny znane jako Nota interpretacyjna nr 5 „Ogólne zasady wyceny przedsiębiorstwa” Niezależnie od braku jednolitych przepisów, wycena przedsiębiorstwa jest kluczowym elementem w procesach decyzyjnych, transakcjach kapitałowych, czy nawet w zarządzaniu firmą. Warto zaznaczyć, że rzetelna wycena przedsiębiorstwa może być przeprowadzona przez szeroki zakres podmiotów, od specjalistów w dziedzinie finansów po właścicieli firm, pod warunkiem posiadania odpowiedniej wiedzy i doświadczenia w tym obszarze.
Prawne aspekty wyceny
Wycena przedsiębiorstwa pod kątem prawnych aspektów w Polsce to mozaika przepisów, które, choć nie stanowią jednolitego kodeksu wyceny, określają różnorodne wymagania i wytyczne. Wycena przedsiębiorstwa jest procesem złożonym, dotykającym wielu aspektów działalności gospodarczej, od wartości niematerialnych i prawnych po nieruchomości i zasoby materialne. W Polsce brakuje jednolitej ustawy regulującej wycenę przedsiębiorstw, co sprawia, że pole do działania jest szerokie, ale i wymaga odpowiedniej wiedzy oraz doświadczenia. Na obiektywną i wiarygodną wycenę przedsiębiorstwa wpływ mają również czynniki przytoczone w niniejszym artykule. Wycena przedsiębiorstwa przez zewnętrzny podmiot znacząco podnosi jej wiarygodność.
Rzeczoznawca majątkowy to jedyny zawód związany z usługami wyceny, który jest ściśle uregulowany prawnie. Uprawnienia do szacowania nieruchomości nadawane przez Ministra Infrastruktury otwierają drogę do profesjonalnego zajmowania się wyceną w określonym obszarze. Z kolei Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych, poprzez opracowanie Krajowego Standardu Wyceny Specjalistycznego „Ogólne Zasady Wyceny Przedsiębiorstw”, stara się usystematyzować i profesjonalizować proces wyceny firm.
Stowarzyszenie Biegłych Wyceny Przedsiębiorstw w Polsce oraz inne organizacje skupiające specjalistów z zakresu wyceny działają na rzecz rozwoju i promocji standardów wyceny, oferując platformę do wymiany doświadczeń i wiedzy. Mimo że w Polsce brakuje jednolitych przepisów bezpośrednio regulujących wycenę przedsiębiorstw, istnieją akty prawne, które odnoszą się do procesu wyceny w kontekście transakcji np. z udziałem Skarbu Państwa.
Na arenie międzynarodowej organizacje takie jak American Society of Appraisers, Canadian Institute of Chartered Business Valuators, czy International Valuation Standards Council, poprzez tworzenie i propagowanie standardów wyceny, wpływają na kształtowanie globalnych praktyk w tej dziedzinie. W Polsce, obowiązujące akty prawne oraz działalność stowarzyszeń i federacji zawodowych stanowią ramy dla profesjonalnej wyceny przedsiębiorstw, podkreślając jej znaczenie w procesach decyzyjnych, transakcjach i zarządzaniu wartością firmy.
Wycena przedsiębiorstwa - rzeczoznawca majątkowy, biegły rewident
Wykonanie wyceny firmy to zadanie, które najlepiej powierzyć doświadczonemu ekspertowi lub specjaliście z danej dziedziny. Chociaż brak jest ściśle określonych kryteriów, które musi spełnić osoba dokonująca wyceny, kluczowe jest, by posiadała ona odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Wśród zleceniodawców wciąż utrzymuje się przekonanie, że tylko rzeczoznawca majątkowy posiadający państwowe uprawnienia do wyceny nieruchomości może dokonać wyceny przedsiębiorstwa, a najlepiej, gdyby był to biegły sądowy. Jednak rzeczywistość prezentuje się inaczej. Wycena przedsiębiorstw nie wchodzi w zakres uprawnień rzeczoznawców majątkowych.
Przedmiotem wyceny może być przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa bądź np. wartości niematerialne i prawne (np. autorskie prawa majątkowe, znaki towarowe, licencje, know-how). Wyceny firmy może dokonać także biegły sądowy w sytuacji, w sytuacjach które wymagają oficjalnego i niezależnego oszacowania wartości firmy w kontekście postępowania sądowego lub arbitrażowego. Takie okoliczności mogą obejmować spory dotyczące wartości udziałów lub akcji w przypadku rozwiązywania współpracy biznesowej, rozwodów, w których majątek wspólny obejmuje przedsiębiorstwo, czy też postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych, gdzie kluczowe jest ustalenie rzeczywistej wartości aktywów firmy. Biegły sądowy, dzięki swojej wiedzy specjalistycznej i doświadczeniu, jest w stanie dostarczyć wiarygodną wycenę, która będzie miała moc dowodową przed sądem.
| Podmiot | Zakres wyceny |
|---|---|
| Rzeczoznawca majątkowy | Wycena nieruchomości |
| Biegły sądowy ds. wyceny przedsiębiorstw | Wycena przedsiębiorstwa |
| Specjalista ds. wycen | Wycena przedsiębiorstwa, analiza wartości niematerialnych i prawnych |
Do przeprowadzenia wyceny przedsiębiorstwa nie jest koniecznie wymagane zaangażowanie rzeczoznawcy majątkowego ani biegłego rewidenta, gdyż istnieją inni specjaliści posiadający odpowiednie kompetencje do dokonania takiej oceny. Wycena biznesu w praktyce zawsze jest procesem złożonym, a specjaliści ds. wycen dzięki swojej specjalistycznej wiedzy i doświadczeniu w ocenie przedsiębiorstw oraz wartości niematerialnych i prawnych mogą efektywnie dokonać wyceny przedsiębiorstwa, nawet w skomplikowanych przypadkach prawnych. Ich umiejętności pozwalają na dostosowanie metod wyceny do specyfiki przedsiębiorstwa, co jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych i obiektywnych wyników.
- Biegły sądowy przy Sądzie Okręgowym w Warszawie z zakresu wyceny przedsiębiorstw
- Doradca Inwestycyjny nr 570
- Makler Papierów Wartościowych nr 2931
Specjalizuje się w wycenie przedsiębiorstw, modelowaniu finansowym, badaniu due diligence, analizie funduszy inwestycyjnych, emitentów akcji i obligacji, ze szczególnym naciskiem na sektor deweloperski/budowlany oraz branżę pożyczkową/windykacyjną. W dotychczasowej karierze zawodowej odpowiedzialny za badanie zdolności kredytowej emitentów, strukturyzowanie transakcji oraz kontakt z inwestorami instytucjonalnymi (TFI, OFE). Aktualnie właściciel Corporate Mind Sp. z o.o. – firmy konsultingowej, która świadczy usługi finansowe dla przedsiębiorstw.
Poprzednio dyrektor ds. Inwestycji w jednym z wiodących domów maklerskich na polskim rynku kapitałowym, gdzie nadzorował oraz koordynował transakcje kapitałowe o wartości ponad 600 mln w latach 2018 – 2023.
