Finansowanie oraz Wycena Startupu - Jak Wycenić Startup
Spis treści
- 1 Finansowanie oraz Wycena Startupu - Jak Wycenić Startup
- 1.1 Od startupu do dojrzałej spółki
- 1.2 Fazy rozwoju startupu
- 1.3 Metody wyceny przedsiębiorstwa na etapie seed:
- 1.4 Faza wczesnego wzrostu
- 1.5 Faza ekspansji
- 1.6 Faza dojrzałości
- 1.7 Podsumowanie finansowanie oraz wycena startupu
- 1.8 WYCENA WARTOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA NA POTRZEBY POZYSKANIA INWESTORA - BEZPŁATNE KONSULTACJE
W artykule wyjaśnimy specyfikę przedsiębiorstwa w poszczególnych fazach rozwoju. Wyjaśnimy wycenę przedsiębiorstwa – [start-up ] z punktu finansowana przez inwestora. Wyjaśnimy też jak wycena może wpłynąć na zdolność spółki do pozyskania finansowania w kolejnych rundach.
Od startupu do dojrzałej spółki
- Skalowalność działalności
- Unikalna technologia
- Prekursorskie rozwiązania (zarówno w kwestii produktów, jak i usług)
- Brak rentownego modelu biznesowego
- Brak stałego pozyskiwania środków na kontynuację działalności
Fazy rozwoju startupu
- faza zalążkowa (seed stage)
- wczesna faza wzrostu (early stage)
- faza wzrostu (growth stage)
- faza ekspansji (expansion stage)
- faza dojrzałości (exit stage)
Łuczak K., Rachunkowość innowacji na przykładzie przedsiębiorstw określanych mianem startup (w): Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 830. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 70 (2014), s. 85
Każda z nich cechuje się właściwym dla niej elementami.
Faza seed
Co dzieje się w fazie seed? Testowanie pomysłu. Założyciele mają już pewien pomysł na produkt i działalność, ale jeszcze nie wiedzą czy odpowiadają na potrzeby rynku. W tej fazie powstają prototypy, sprawdzany jest potencjał produktu i jak sama nawa fazy wskazuje… siane jest ziarno. Per analogiam, żeby z ziarna powstało drzewo, potrzeba chociażby dobrego modelu biznesowego czy finansowania. Na tym etapie większość firm dokonuje finansowania poprzez:
- wkłady pieniężne od założycieli
- aniołów biznesu
- crowdfunding
Startupom w tej fazie rozwoju daleko do firm z ugruntowaną pozycją rynkową czy zbudowanym modelem biznesowym. Ich wartość oparta jest w głównej mierze na koncepcji założycieli, a pozyskane finansowanie, jeżeli jest, to często od założycieli, znajomych, rodziny czy aniołów biznesu. To wszystko, jak i wzięcie pod uwagę życzeniowego myślenia założycieli co do oczekiwanej wewnętrznej stopy zwrotu, ma istotny wpływ na wycenę danego startupu.
Metody wyceny przedsiębiorstwa na etapie seed:
Faza wczesnego wzrostu
Kolejny etap, czyli faza wczesnego wzrostu. W tym momencie spółka znajduje się już na etapie definiowania swojego modelu biznesowego i wkraczania w testowanie i ulepszanie produktu odpowiadając na potrzeby klienta. Co do zasady na tym etapie funkcjonuje już zespół, który ma stworzony projekt strategii gotowy do przedstawienia kolejnym inwestorom, tj.
– fundusze venture capital [vc]
Dlaczego to ważny krok? Wejście do portfela funduszu wiąże się dla startupu z wieloma korzyściami, nie tylko finansowymi. VC może zapewnić wsparcie pod kątem skalowania biznesu, pozyskiwania nowych klientów, prawnym czy też marketingowym [w zależności od strategii danego funduszu]. Wymiana jest w teorii prosta – spółka dostaje finansowanie i wsparcie eksperckie, VC osiąga znaczący ROI w funduszu. Oczywiście tylko w teorii. Jednak uwzględnienie kapitału dostarczonego przez fundusz odgrywa istotną rolę w procesie wyceny startupu.
Metody wyceny przedsiębiorstwa na etapie wczesnego wzrostu:
Faza ekspansji
Przechodzimy więc do fazy ekspansji, która w bardzo duży stopniu skupia się na przekształceniu startupu w dojrzałą firmę. Może dochodzić do zwiększonego finansowania, powodującego agresywny wzrost oraz przejęcia innych spółek, produktów czy rozwiązań technologicznych. Istotne jest tu również pozyskiwanie know-how z rynku poprzez między innymi zatrudnianie coraz większej ilości specjalistów. Finansowanie na tym etapie to również
– fundusze private equity
Fundusze te zapewniają, podobnie jak VC wsparcie zarówno finansowe, jak i merytoryczne. Zyski realizowane przez nie skupiają się na wyjściu z danej inwestycji lub dywidendach. Podejście może być bardzo różne w tego typu inwestycjach, od finansowania przejęć, po optymalizację funkcjonowania firmy, aż do finansowania mezzanine. Oczywiście w standardowym procesie fundusze private equity inwestują w spółki nienotowane na giełdzie.
Metody wyceny przedsiębiorstwa na etapie ekspansji:
Faza dojrzałości
Jak wyceniać przedsiębiorstwa na etapie dojrzałości
- Metoda dochodowa [prognoza zdyskontowanych przepływów pieniężnych – metoda DCF]
- Metoda porównawcza [metoda mnożnikowa / wskaźnikowa na podstawie spółek porównywalnych na rynku kapitałowym]
Podsumowanie finansowanie oraz wycena startupu
Finansowanie oraz oszacowanie wartości startupu na różnych etapach jego rozwoju różni się znacząco. W artykule zostały zaprezentowane tylko niektóre z form finansowania oraz metody, które można wykorzystać do wyceny w zależności od etapu rozwoju spółki.
Wycena firmy, a kapitał od funduszu vc?
Najczęściej na potrzeby pozyskania dodatkowego finansowania czy to w formie equity czy to w formie długu. Warto też przeprowadzić symulację ile będzie warty biznes przy spełnieniu określonych założeń w przyszłości.
Jak zostało rozpisane w artykule wycenę można przeprowadzić na wiele sposobów. Od metody Scorecard Valuation, venture capital aż do metod porównawczych czy metod zdyskontowanych przepływów pieniężnych. W praktyce cześć vc wypracowała swoje własne metody wyceny gdzie ocenie podlega: zespół, innowacyjność, produkt, potencjał rynku czy perspektywy monetyzacji. Inni korzystają z metod opisanych w literaturze jeszcze inni posługują się cenami z ostatnich transakcji czy różnego rodzaju estymacjami mnożników. To na co należy zwrócić uwagę podczas wyceny startup to, że w przypadku zawyżenia wyceny startupu spółka może mieć problemy z kolejnymi rundami finansowania. W Polsce oczekuje się, że kolejne rundy finansowania odbywają się przy wyższych wycenach oznacza to, że jeżeli początkowa wycena jest ambitna, a spółka nie zrealizuje zapisów z biznesplanu bardzo ciężko jest uzasadnić jeszcze wyższą wartość spółki. W praktyce może to oznaczać, że inwestorzy profesjonalni [np. fundusze vc] nie będą skłonne uczestniczyć w podwyższeniu kapitału, a tym samym spółka będzie szukała kapitału wśród inwestorów niewykwalifikowanych. Teoretycznie możliwe jest pozyskanie kapitału w kolejnych rundach przy niższej wycenie natomiast może doprowadzić to do niezadowolenie inwestorów którzy nabywali udziały / akcje przy wyższej wycenie a tym samym mogą zablokować wejście nowego kapitału.
Przeprowadzając zatem wycenę startupu należy być świadomym konsekwencji jakie niesie za sobą określona wycena, jak to wpływa na rynek czy zdolność do pozyskania kapitału w przyszłości. Ostatecznie mamy wolny rynek, gdzie relacja pomiędzy podażą, a popytem kształtuje ceny nie inaczej jest w przypadku popytu na akcje / udziały startupów. Wycena w tym przypadku ma charakter inwestycyjny [więcej w artykule standardy wartości].
