Restrukturyzacja firmy - wycena przedsiębiorstwa

W kontekście restrukturyzacji wycena przedsiębiorstwa ma kluczowe znaczenie. Jest to proces, w którym ustala się realną wartość rynkową majątku firmy, co ma zasadnicze znaczenie przy określaniu momentu niewypłacalności oraz w strategii obrony przed wnioskami o upadłość zgłaszanymi przez wierzycieli. Zgodnie z polskim Prawem upadłościowym i naprawczym, gdy firma ogłasza upadłość, jej majątek przekazywany jest do zarządzania przez syndyka. Syndyk ma za zadanie sprzedać aktywa firmy, ściągnąć należności i w ten sposób zapewnić spłatę wierzycieli.

Jednym z kluczowych elementów tego procesu jest właściwa wycena przedsiębiorstwa. To ważne, bo na początku procesu upadłości istnieje ryzyko nieprawidłowego zrozumienia, co dokładnie powinno być wycenione i jak szeroki powinien być zakres tej wyceny. Wybór odpowiedniej metody wyceny przedsiębiorstwa w procesie upadłości powinien uwzględniać aktualną sytuację finansową firmy oraz jej pozycję na rynku. W przypadku firm, które mają problemy finansowe lub już ogłosiły upadłość, zastosowanie podejścia opartego na dochodach może być problematyczne. W takich sytuacjach, gdzie firma może mieć ujemną wartość lub jej działalność nie generuje wystarczających środków na spłatę długów, tradycyjna analiza przepływów pieniężnych może nie odzwierciedlać rzeczywistej wartości firmy. Warto zauważyć, że takie przedsiębiorstwa często posiadają wartościowe aktywa materialne, a czasami również niematerialne, które mogą stanowić istotną wartość. W tej sytuacji bardziej odpowiednie może okazać się podejście majątkowe (Wycena przedsiębiorstwa metodą majątkową). W przeciwieństwie do podejścia dochodowego, które skupia się na potencjale generowania zysków przez całą organizację, metoda majątkowa koncentruje się na wartości poszczególnych składników majątku firmy. Oznacza to, że wartość przedsiębiorstwa jest postrzegana jako suma wartości jego indywidualnych aktywów. Podejście majątkowe ma jednak pewne ograniczenia. Nie bierze ono pod uwagę synergii, które mogą powstać z efektywnego wykorzystania aktywów w ramach zorganizowanej działalności przedsiębiorstwa. Innymi słowy, może ono pomijać dodatkową wartość, jaką aktywa mogą generować, gdy są odpowiednio zarządzane i wykorzystywane w ramach działalności gospodarczej. 

W przypadku upadłości, często stosowaną metodą wyceny jest metoda likwidacyjna. Metoda ta szacuje wartość, którą właściciel może uzyskać przez zlikwidowanie całego przedsiębiorstwa. Wycena likwidacyjna jest obliczana przez odjęcie wszelkich kosztów związanych z likwidacją – jak demontaż urządzeń, koszty logistyczne, odprawy pracownicze i inne wydatki – od przychodów ze sprzedaży aktywów firmy, oraz uwzględnienie pozostałych do spłacenia długów. Ta metoda określa minimalną wartość przedsiębiorstwa, zakładając, że jego działalność nie będzie kontynuowana.

Jednakże, warto podkreślić, że w obecnych czasach wartość dobrze zarządzanego przedsiębiorstwa często opiera się na czynnikach niematerialnych. Przykłady takich czynników to reputacja firmy, jej pozycja na rynku czy kapitał ludzki. Jednak metody majątkowe, w tym metoda likwidacyjna, mogą nie uwzględniać w pełni tych niematerialnych wartości. To stanowi główną wadę takich podejść do wyceny, szczególnie w kontekście nowoczesnego biznesu, gdzie niematerialne aktywa takie jak marka czy know-how mogą stanowić znaczną część wartości przedsiębiorstwa. Wartość przedsiębiorstwa w realiach rynkowych może więc znacznie odbiegać od tego, co sugerują metody majątkowe, szczególnie w przypadku firm o silnej pozycji rynkowej i dobrej reputacji.